در این مقاله به توصیف چگونگی طراحی و پیاده سازی یک سیستم خبره جهت ارزیابی ابزارهای تأیید و اعتبارسنجی دانش    سیستم های هوشمند می پردازیم. امروزه مسائل تأیید و اعتبارسنجی دانش سیستم های هوشمند از اهمیت بالایی برخوردار است که به موجب آن ابزارهای تأیید و اعتبارسنجی دانش سیستم های هوشمند نیز جزء مسائل پر اهمیت محسوب شده و در نتیجه پیاده سازی یک سیستم ارزیابی ابزارهای مذکور از کارهای امروزه محققین در این زمینه می باشد. سیستم خبره طراحی شده علاوه بر تعیین ارزش نهایی هر ابزار تأیید و اعتبارسنجی دانش سیستم های هوشمند، قادر به ارائه تشریح برای کاربر نیز می باشد و می تواند به سؤال های “چرا”[۱] و “چگونه”[۲] در رابطه با اولویت بندی ابزارها که از طرف کاربر مطرح می شوند پاسخ گوید و همچنین مراحل دستیابی به قوانین ارزش دهی از طریق گزینه “ردیابی”[۳] در اختیار کاربر قرار خواهد گرفت. خروجی سیستم خبره ارزیابی به صورت نمودار توسط نرم افزار Microsoft Excel ارائه خواهد شد.

کلمات کلیدی: V&V، سیستم های خبره، سیستم های هوشمند و ارزیابی سیستم.

مقدمه

“تأیید” و “اعتبارسنجی” دانش یکی از مسائل مورد توجه محققان از سال ۱۹۸۴ میلادی تاکنون بوده است. محققین از آن زمان به فکر طراحی ابزاری مناسب جهت “تأیید” و “اعتبارسنجی” دانش برای   سیستم های مبتنی بر دانش بودند.

“تأیید” و “اعتبارسنجی” دانش یک مرحله ترکیبی برای تضمین کیفیت سیستم های نرم افزاری مبتنی بر دانش است. “تأیید” دانش، تضمینی برای درستی از جنبه مفهومی و “اعتبارسنجی” دانش، تضمینی از نظر قابل قبول بودن نرم افزار از طرف استفاده کننده می باشد. برای پیاده سازی و طراحی این مرحله به ابزارها، تکنیک ها و روش هایی نیاز می باشد. سیستم های خبره امروزی غالباً با چنین ابزار، روش و   تکنیک هایی تولید نشده اند.[۲]

با توجه به اهمیت “تأیید” و “اعتبارسنجی” دانش در این مقاله به بررسی طراحی و پیاده سازی سیستم خبره جهت ارزیابی ابزارهای تأیید و اعتبارسنجی دانش سیستم های هوشمند می پردازیم. در ابتدا با مطالعه ابزارهای موجود “تأیید” و “اعتبارسنجی”، پارامترهای ارزیابی همراه با مقادیر ممکن آن ها به صورت جدولی ارائه می گردد. مقادیر پارامترهای ارزیابی توسط پرس و جو از کاربر در قالب یک پایگاه داده طراحی شده است. دانش های به دست آورده شده در پایگاه دانشی که دربرگیرنده ارزش پارامترهای این پایگاه داده  می باشند ذخیره می شوند. با استفاده از استنتاج رو به عقب بر روی پایگاه دانش طراحی شده و حقایق کسب شده از پایگاه داده، ارزش نهایی هر ابزار تأیید و اعتبارسنجی دانش ارائه  می گردد. در نهایت توسط نرم افزار Microsoft Excel به صورت نموداری، ارزش کلیه ابزارها رسم می گردد. این نمودار ارزش ابزارهای تأیید و اعتبارسنجی دانش سیستم های هوشمند ارزیابی شده را به صورت تصویری به نمایش  می گذارد. شکل ۱ سیستم خبره مورد بررسی را توصیف می کند.

[۱] Why

[۲] How

[۳] Trace