+

بخشی از متن :

مقدمه

در زندگی شهری امروز ، به ندرت می توان کسی را یافت که به طریقی با مبلمان شهری سروکار نداشته باشد ،سرپناه ایستگاه اتوبوس ، باجه بلیت فروشی ، نیمکت پارک یا تابلوی راهنمایی و رانندگی ، فرقی نمی کند در هر حال با یک یا چند گروه از آنها ارتباط داریم . مبلمان شهری بخش زیادی از فعالیت در شهر را سامان می دهد و باعث بالا رفتن کیفیت استفاده شهروندان از خیابان ، میدان ، پارک و عرصه های دیگر شهری می شود .

عمده ترین ویژگی مبلمان شهری ، کاربرد عام آن است . این گروه از محصولات بیش از هر چیز دیگر با توده مردم ارتباط مستقیم دارد و بدین لحاظ موضوع طراحی ، ساخت و نصب آنها به مطالعات عمیق و دقیقی نیاز پیدا می کند .

به عنوان مثال در شهری مانند تهران با ۶۱۵ کیلومتر مربع مساحت و نزدیک به ۱۰ میلیون نفر جمعیت ، این بررسی های اجتماعی و فرهنگی هستندکه مسیر طراحی تا نصب را مشخص می کنند . همچنین تاثیرات اقلیمی ، مقدار و شدت یناز ، کمیت و کیفیت خدمات ، تعمیر و نگهداری نیز بسیار حائز اهمیت است .

متاسفانه علی رغم اهمیت موضوع یاد شده کمتر شاهد طراحی ، ساخت ونصب مبلمان شهری کارامد هستیم .

طراحی مبلمان شهری یک موضوع میان رشته ای است موضوعی که فصل مشترکی است از رشته ها و گرایشهای مختف ، موضوعی چند سویه که درتخصص های مختلف می توان حقی بر آن قائل شد . گروه بسیاری ، مسئول آن هستند و درمواردی نیز همین چند مسئولیتی ، عامل رکود آن شده است . دامنه آن چنان گسترده است که به سختی می توان قیم دلسوزی برایش یافت . طراحی و برنامه ریزی شهری ، طراحی صنعتی ، معماری ، معماری فضای سبز ، معماری داخلی ، طراحی گرافیک ، مهندسی عمران ، مجسمه سازی ، نقاشی و مهندسی تاسیسات و ترافیک ، تعدادی از تخصص هایی هستند که درگیری و ارتباط بیشتری با طراحان مبلمان شهری در مجموعه شهر و خیابان دارند .

به طور ساده و خلاصه وظیفه هدایت ، کنترل ، امنیت ، ارتباط ، راحتی ، تبلیغات ، تزئین و تفریح در سطح شهر و خیابان بر عهده مبلمان شهری تنظیم چنین فعالیت هایی در سطح شهر از توانایی یک تخصص و چند متخصص خارج است . این تنوع ساختاری ، اساس شکل گیری تسهیلات و امکاناتی در سطح شهر با عنوان « مبلمان شهری » است .

یکی از درگیرترین رشته ها با موضوع طراحی مبلمان شهری ، طراحی صنعتی است ، طراحی تولیداتی کارخانه ای که به روش انبوه و با فرایندهای صنعتی ایجاد می شوند و در ارتباط مستقیم با راحتی استفاده کننده و اصول زیبایی شناسی هستند . این تعریف ،طیف وسیعی از محصولات سیمای خیابان را که چنان ویژگیهایی دارند ، در بر می گیرند . درادامه از این تعریف چنین استنباط می شود که دسته ای از عناصر شهری که تولید ماشینی و انبوه ندارند از موادو مصالح غیر صنعتی ساخته می شوند ، طراحی دائم و ثابت دارند مثل جوی و جدول با انسان ارتباط مستقیم ندارند و استتیک صنعتی برخوردار نیستند از حیطه وظایف طراحی صنعتی خارج هستند.

بدیهی است که مبلمان شهری دامنه گسترده ای از محصولات را نیز شامل گردد . با بررسی منابع مختلف دراین رابطه فهرست متنوعی نیز از انواع تجهیزات و وسایل شهری بدست می آید .

چراغ و پایه روشنایی ، نیمکت ، صندلی و گلدان ، علائم ، تابلو ، نمادها ، انواع کیوسک ، جایگاه دوچرخه ، درو ودروازه ، ورودی ، نرده ، حصار ، آبخوری ، ساعت خیابانی ، تندیس ، کفپوش ، سنگفرش ، کف سازی ، آسفالت ، دهانه فاضلاب خیابانی ، پله ، شیبراهه ، تیرک ، دیواره ، آبشار تزیینی ، آبنما ، حوض شهری ، استخر میدانی ، گیاهان ، درخت ، آبراهه ، آبسرد کن ، ایستگاه هواشناسی ، باغچه ، پارکومتر ، رگولاتورگاز شهری ، زباله دان ، شیرفشار آب ، ستون اعلانات ، سکو ، شیر آتش نشانی ، صندوق صدقات ، فانوس ، فواره ، وسایل ایمنی ترافیک  ، وسایل بازی پارک ، جایگاه پلیس ، جدول ، جوی ، جعبه تقسیم تلفن ، خط کشی ، چشم گربه ای ، دکل برق ، درپوشهای مختلف خیابانی ، صندوق پست ، پلاک خیابان ، پل عابر پیاده ، پل روی جوی ، ترانسفورماتور ، تلفن همگانی ، تیر چراغ برق ، سرپناه ایستگاه اتوبوس ، دستگاههای خودکار عرضه خوراکی ، پله برقی ، شبکه پای درخت ، محافظ تنه درخت ، سازه ،سایبان ، سیم ها و کابل های هوایی ، نقشه شهر و محله ، کلیه تجهیزات معلولان ، فضای سبز ، پرچم ، پلاکارد ، تثبیت کننده شیبها ، تجهیزات ورود و خروج توقفگاه ، مسدود کننده راه ، توالت خیابانی ، تجهیزات ورزشی خیابانی و نورافکن .

به مجموعه فوق می توان انواع دسترسی های شهری ، فضای سبز ، وسایل امنیت و ایمنی و محوطه سازی را نیز اضافه کرد . به تعبیر دیگر این تجهیزات اصولا شامل : عناصری است که درمعرض دید عموم قرار دارند و در المانهای اصلی شهر به کار گرفته می شوند .

مبلمان شهری

شهر یک اثر هنری بزرگ است که آفرینندگانی به وسعت خود و به تعداد جمعیتش دارد . هدف غایی یک شهر ایجاد محیطی خلاق و پرورنده برای مردمی است که در آن زندگی می کنند چنین محیطی باگوناگونی بسیار ، آزادی انتخاب به افراد می دهد و زمینه خلاقیت را فراهم می آورد ، فضای شهر حداکثر ارتباط را با مردم وزیستگاه پیرامونشان برقرار می سازد و تنها یک شرط برای دراختیار گذراندن تمام فرصت ها قائل است : امکانات مناسب شهری .

در فضای میان ساختمانها و بناها ، وسایل و ضمائم مکملی نیاز است تا زندگی شهری را سامان بخشد ، تجهیزاتی که همچون اثاث یک خانه ، امکان زندگی را در فضای محصور میان سنگ وبتن و شیشه فراهم آورد . این اجزاء جریان حرکت ، سکون ، تفریح و اضطراب را در شهر تنظیم می کنند و به آن روح می بخشند . اثاثه ، تجهیزات یا مبلمان شهری ، خیابانی یا فضای باز اصطلاحات رایج این تسهیلات و امکانات هستند .

شهر پیشرفته ، فصل مشترکی است از فعالیت ها و جنب و جوشهای مردم . همچنان که مردم حرکت می کنند و هر یک به سویی می روند . مبلمان خیابانها به نقاط ثابتی تبدیل می شوند که حرکت ها و جریان ها را هدایت می کنند و قوت می بخشند .

رنگ در محیط

کفش در مورد انتخاب رنگ مناسب برای مبلمان شهر ، بسیار است . رنگ پیش از بافت ، فرم و مواد مصرفی دریافت می شود و به همین دلیل اثرش بیشتر است . ولی در این میان آنچه که ضروری است ، حرکت منسجم تمامی عناصر یک طرح به سوی هماهنگی با محیط است . رنگ باید جزئی از کل فرض شود ، کلی که به سوی وحدت ویگانگی رو دارد . همچنین عامل دیگر در گزینش رنگ ، کاربرد محصول است . رنگ نباید برای دوره ای کوتاه و تنها به قصد جلب نظر رهگذران به کار رود . به طور مثال ، ممکن است گزینش زباله دان هایی به رنگ زرد روشن در ابتدا حتی با محیط هم هماهنگ باشد و انتخاب جالب و جسورانه ای به نظر برسد ، اما به طور یقین بعد از شش ماه که زباله دان بارها از آدامس های جویده ، کاغذهای چسبناک شکلات و از این قبیل خوراکیها پر وخالی شد و لکه های مختلف رنگی گرد تا گرد آن را فرا گرفت ، در آن انتخاب تجدیدنظر می شود .

دراین باره برخی معتقدند که وجود رنگهای روشن بر پیکر مبلمان شهری دربسیاری موارد باعث تشخیص سریع آنها از محیط می شود و کیفیت و کمیت استفاده از آنها را افزایش می دهد . این تفکری است که بسیاری را به گمراهی کشانده است . شهروند وظیفه شناس و مسئولی که تکلیف خود را در برابر محیط زندگی خویش می داند ، رنگ برایش تعیین کننده نیست . در عوض حتی با برجسته ترین رنگها و ترفندهای رنگارنگ نیز نمی تون از پرتاب زباله توسط آن که مقید به چیزی نیست درمیان سبزه ها ، خیابان و پیاده رو جلوگیری کرد . شاید یکی از راه های برخورد با این معضل ، اجرای قوانین موثر تر و ترویج فرهنگ شهرنشینی باشد ، به جای پیش پا افتاده ترین راه ، یعنی تنوع رنگ محصول .

درکنار رنگ عناصر ، خود فضا نیز قابلیت های بالایی برای ترکیب های رنگی دارد . تشخیص یک رنگ درمحیط به عواملی ازجمله زمان دیدن ، رنگ زمینه ،رنگ های ثابت و منابع نور طبیعی و مصنوعی بستگی دارد . قرمز و نارنجی رنگهایی هستند که بیش از همه جلو می آیند و به اصطلاح پیش آمدگی دارند . پرتوهای ساطع شده از این رنگها بر تمرکز عدسی چشم تاثیر می گذارندو در شخص دوربینی ایجاد می کنند . رنگهای سبز و آبی ، برعکس چشم را نزدیک بین می کنند، چرا که این دو رنگ به عقب رفتن و عمیق شدن تمایل دارند . زرد و ارغوانی دراین خصوص خنثی هستند ، نه پیش می آیند و نه عقب می نشینند . به طور کلی رنگهای کرم ( قرمز ، صورتی ، زردو نارنجی ) درنخستین سالهای زندگی انسان برای وی بسیار مهم هستند  در حالی که در دوران بلوغ ، آبی ، قرمز و سبز غالب هستند .

برای چیدمان هایی جسورانه و پویا ، محیط های روشن ، بهترین هستندو رنگهای اصلی و غنی درچنین فضاهای درخشانی ، بیشتر رایجند . برای محل هایی که کارهای فیزیکی و فکری درآنجا انجام می شود ، رنگهای عمیق و ملایم ، انتخاب های بهینه هستند . از تانالیته بیشتر باید درمناطق معتدل استفاده کرد . درمناطق استوایی ، این تدبیر توفیقی به دنبال نخواهد داشت .

سفید خیره کننده است و به سادگی کثیف می شود . رنگ بسیار مفید برای سطوح نباید به کار رود . خاکستری با هر رنگی هماهنگی دارد . رنگهایی با رنگمایه کم برای محیط های فعال و پر جنب و جوش مناسبترند . رنگهای قوی تر به منظور تاکید و برانگیختن به کار می روند .

میان ۱۶ تا ۳۵ سالگی ، رنگها در بهترین و دقیق ترین وضع خود درک می شوند  خردسالان و سالخوردگان مهارت کمتری در تفکیک و تشخیص رنگ ها دارند و برای سنین بالای۵۵ سرعت تفکیک رنگها رو به وخامت می گذارد . چنانکه در جامعه مورد نظر طراح ، حدود سنی استفاده کنندگان در دست است ، نکات یاد شده باید در نظر گرفته شوند .

توجه به شرایط اقلیمی منطقه موردنظر برای طراحی و درک رنگ های غالب ، در گزینش رنگ بسیار موثر است . برخی از مبلمان شهری مانند کیوسک تلفن و صندوق پست از استانداردهایی برای رنگ پیروی می کنند که رعایت آنها الزامی است .

براین اساس که طراح قصد دارد محصول را از محیط پیرامونش جدا سازد یا در آن ادغام کند می تواند از برخی پیشنهادهای این قسمت استفاده کند . درنهایت بهترین شیوه ای که طراحان را از سنگینی گزینش رنگ مبلمان اندکی رها می سازد ، ارائه چند نمونه رنگ است تا با عنایت به محیط استفاده هماهنگ ترین آنها برگزیده شود .

.

• مقدمه
• مبلمان شهری
• رنگ در محیط
• هویت
• تعریف هویت
• هویت مکان
• مکان و فضا
• زمان
• پارک
• اهداف طراحی پارکها
• مکان تفریحی
• مفهوم
• منابع طبیعی
• پارکها
• شناخت پارکها
• ۱- پاره ای از تعاریف
• ۱-۱ تفریح
• ۱-۲ تفریح
• ۱-۳ فعالیت های تفریحی
• ۲- فضای سبز
• ۳- تعریف فضای سبز شهری
• تعریف و طبقه بندی فضای سبز توسط گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور
• ۵-۱ فضای سبز از دیدگاه شهر سازی
• ۵- فضای آزاد شهری
• ۵-۳ فضای سبز از دیدگاه زیست محیطی
• ۵-۴ فضای سبز به عنوان بخش حیاتی ساخت مورفوژیک شهر
• الگوهای فضای سبز حاشیه شهری به قرار زیرند
• ۱- کمربندهای سبز محاط کننده
• ۲- کمانهای سبز
• ۲- محورهای سبز
• ۶- تعریف پارک
• انواع پارکها
• استانداردهای فضای سبز
• بررسی سرانه فضای سبز در کشورهای مختلف دنیا
• کمبود پارکها
• پارکهای کوچک
• پارکهای متوسط
• پارکهای بزرگ
• پارکهای شهری و منطقه ای
• پارکهای ملی
• ۱۳- طبقه بندی گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور
• پارک محله ای
• پارک های منطقه ای شهری
• پارکهای بسیار بزرگ
• پارکهای حاشیه ای ( پارکهای خارج از شهر )
• باغچه ها ، نوارهای سبز ، کرتها و باغچه های جلومنازل
• شناخت شهر مشهد
• موقعیت جغرافیایی شهر مشهد
• بررسیهای کلی در مقیایس مشهد
• محورهای شاخص به لحاظ نقش ارتباطی و یا سیمای شهری
• نقاط شاخص شهر مشهد
• موقعیت اقلیمی شهر مشهد
• مشخصات آب وهو
• دما و رطوب هوا
• بررسی وضعیت حرارتی هوا در روز وشب
• میزان بارندگی
• تعداد روزهای یخبندان
• ورزش باد
• بررسی و استنتاج
• نیمکت و صندلی خیابانی
• زباله دان
• گلدان خیابانی
• روشنایی
• تقسیم بندی منابع روشنایی
• امنیت و ایمنی
• پیکره و ظاهر
• نرده
• تارمی و حصار
• جایگاه دوچرخه
• شبکه پای درخت
• حفاظ تنه درخت
• آبخوری
• پارک لاله
• موقعیت شناسی پارک
• اهداف طراحی پارک
• نیمکت
• آنالیز رابطه محیطی
• اثرات محیط بر تولید
• اثر تولید بر محیط
• آنالیز عملکردی
• آنالیز ساختار ( پیکره )
• آنالیز گشتالت
• آنالیز مواد و روش های تولید
• آنالیز مونتاژ
• لایتینگ
• آنالیز رابطه محیطی
• محصول بر محیط
• آنالیز کارکرد عملی
• آنالیز پیکره و ساخت
• آنالیز مونتاژ
• آنالیز گشتالت
• سطل زباله
• آنالیز کارکرد عملی
• آنالیز مواد وروش های تولید
• آنالیز گشتالت
• فلاورباکس
• آنالیز کارکرد عملی
• آنالیز مواد و روشهای تولید
• آنالیز پیکره
• آنالیز گشتالت
• آنالیز رابطه سیستماتیک
• محافظ ریشه و تنه ی درخت
• اثر تولید بر محیط
• آنارلیز عملکردی
• آنالیز گشتالت
• آنالیز مواد و روش های تولید
• آنالیز مونتاژ
• تندیس
• آنالیز کارکرد عملی
• آنالیز مواد وروش های تولید
• آنالیز ساختار ( پیکره )
• آنالیز گشتالت
• تابلوهای راهنمایی
• اثرات تولید بر محیط
• آنالیز عملکردی
• آنالیز ساختار پیکره
• آنالیز گشتالت
• آنالیز مواد و روشهای تولید
• آنالیز مونتاژ
• آب نما
• آنالیز رابطه محیطی
• آنالیز کارکرد عملی
• آنالیز مواد و روش های تولید
• آنالیز گشتالت
• آب خوری
• آنالیز رابطه محیطی
• آنالیز عملکرد
• آنالیز پیکره و ساخت
• آنالیز مواد و روش های تولید
• آنالیز گشتالت
• آنالیز مونتاژ
• میزپینگ پونگ
• آنالیز عملکردی
• آنالیز ساختار ( پیکره )
• آنالیز گشتالت
• آنالیز مواد و روشهای تولید
• آنالیز مونتاژ
• کف پوش
• آنالیز رابطه محیطی
• اثرات محیط بر تولید
• آنالیز عملکردی
• آنالیز گشتالت
• آنالیز مواد و روشهای تولید
• آنالیز مونتاژ
• نرده های محافظ دیواره ها
• اثرات تولید بر محیط
• آنالیز عملکردی
• آنالیز ساختار ( پیکره )
• آنالیز گشتالت
• ورودی پارک
• اثرات تولید بر محیط
• آنالیز عملکردی
• آنالیز ساختار ( پیکره )
• آنالیز گشتالت
• نرده و حصار
• آنالیز رابطه محیطی
• آنالیز عملکرد
• آنالیز پیکره و ساخت
• آنالیز گشتالت ( نرده و حصار )
• جایگاه دو چرخه و موتور
• Misttlist
• محافظ تنه و ریشه درختان
• علایم پارکها
• نرده وحصار