شهر میانه را برخی شهر صبا نیز نامیده اند که وجه تسمیه آن نیز به این ترتیب است که در دوره خلافت راشدین سرداری به نام صباح الدین شهر میانه را فتح میکند و در این شهر نیز بر اثر جراحات جنگی جان خود را از دشست میدهد اطرافیان صباح الدین به افتخار فتح شهر نام میانه را به صباح تغییر میدهند که به اشتباه، بعضی ها آن را صبا گفته اند و این نام پس از چند سالی اندک، دوباره توسط اهالی میانه به فراموشی سپرده شده و دوباره نام میانه رایج میشود .
اولین اقوام ترک که در این منطقه که اکنون میانه نامیده میشود ساکن شدند اقوام بایات و قبچاق بوده اند ( الان هم در اطراف میانه روستاهایی به این نامها وجود دارند) این اقوام به یک نوی تثلیث معتقد بودند و عقیده داشته اند که سه خدا وجود دارد ۱) یئرین آللاهی ( خدای زمین ) ۲ ) سویون آللاهی ( خدای آب )  ۳) گویون آللاهی ( خدای آسمان ) و معتقد بوده اند که خدای آسمان از دو خدای دیگر بزرگتر  وقوی تر است و نام او را قاراخان مینامیدند ( قارا در ترکی علاوه از رنگ سیاه به معنی خیلی بزرگ بکار میرود به طور مثال : قاراداغ ، قارابلاغ ، قارامئشه ، قاراباغ در این مثالها قارا دلالت بر بزرگی است نه رنگ سیاه ) در افسانه های آن زمان بوده که قاراخان به دلیل تنهایی دلتنگ میشود و به همین خاطر از بذاق دهان خود برای خودش جنس مخالفی می آفریند و نام او را ( مای آنا ) یعنی اولین مادر میگذارد و اقوامی که در این منطقه ساکن شده بوده اند به احترام قاراخان نام منطقه خود را مایانا میگذارند که این نام در اثر گذشت زمان که نامهای ثقیل در تلفظ ،جای خود را به اسمهای آسان تلفظ شونده میدهند به مییانا تغییر یافته است.

وجه تسمیه  ( شکل گیری هسته اولیه)