فهرست مطالب :

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

مبانی نظری

بخش اول) بررسی مفاهیم

بخش دوم نظریه‌ها

نظریه‌های عدالت

نظریه‌های تحرک اجتماعی

نظریه‌های نابرابری جنسیتی و قشربندی

جمع بندی نظریه‌ها

روش شناسی

روش نمونه‌گیری

تعداد نمونه

چگونگی جمع آماری و آماده سازی داده‌ها

نتیجه‌گیری

دستاوردهای توصیفی

دستاوردهای تبیینی

پیشنهادات

منابع و ماخذ

مقدمه :

بی عدالتی جنسی یکی از مهمترین مسائل و مشکلات موجود در جامعه می‌باشد که می‌تواند نظم اجتماعی، توسعه و حتی ثبات سیاسی جامعه را تهدید کند. بی عدالتی جنسیتی، خود تحت تأثیر عواملی چون شهرنشینی، صنعتی شدن و … به احساس بی عدالتی در زنان منجر می‌شود. در این تحقیق سعی می‌شود که پیامدهای احساس بی عدالتی جنسیتی و به طور خاص، رابطه بین احساس بی عدالتی و انگیزه تحرک اجتماعی (به عنوان یکی از پیامدهای احساس بی عدالتی) در بین دختران دانشجو مورد بررسی قرار گیرد. 

در رابطه با مطاله مطرح شده، نظریه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت که نظریه‌های عدالت (محدودیت نسبی، مبادله) نظریه‌های قشربندی (پارسنز، دیویس دمور) و نظریه‌های تابرابری جنسیتی و قشربندی (بلومبرگ و چافقز) از آن جمله‌اند. در نهایت نظریه چانتز به عنوان نظریه اصلی تحقیق و به منظور تبیین رابطه بین احساس بی عدالتی جنسیتی و انگیزه تحرک اجتماعی به عنوان متغیر وابسته، مورد استفاده قرار گرفت.
در این بررسی روش تحقیق، «پیمایش» است و با استفاده از پرسشنامه، داده‌ها جمع‌آوری گردیده است. جامعه آماری در این تحقیق که دانشجویان دختر دانشگاه تهران هستند که بر اساس شیوه نمونه گیری «کوکران» ۳۷۳ نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند.

بیان مسئله
از ویژگی‌های دنیای امروز تغییرات و تحولات سریع اجتماعی است. این تحولات در حوزه فکر و فرهنگی صبغه‌ای پر شتاب دارد. عصر ما به طور عام شاهد مسائل و پرسش‌های نیروی چندی در باب انسان امروز،‌از جمله چیستی زنان و مسائل پیرامونی آنان بوده است. این پرسش‌ها در آغاز به انسان فارغ از جنسیت او توجه نموده سپس به طور طبیعی به مسائل زنان معطوف شده است.
مسائل زنان. کاستی و بایسته‌های مربوط به آن، از دیرباز جزء مسائل مهم جوامع مختلف از جمله جامعه ایران بوده است. این امر در سالهای پس از انقلاب صنعتی و تحقق مدرنیته، در کلیه جوامع از امتیاز و ویژگی‌ بیشتری برخوردار گشت. منتهی در ایران خصوصاً پس از انقلاب اسلامی، با تعریف صحیح از رسالت زنان در جامعه اسلامی و ایجاد بستر لازم برای مشارکت آنان در امر حکومت، اهمیت و حساسیت مضاعفی یافت.
اکنون حدود نیمی از جمعیت بالقوه فعال کشور را بانوان تشکیل می‌دهند. در صورتی که به گونه مناسب و بهینه از ظرفیت و استعداد این مجموعه عظیم انسانی استفاده شود، پناسیل عظیمی برای بازکردن گره‌های ناگشوده جامعه قلمداد می‌گردد. در مقابل، اگر این پتانسیل درست هدایت نگردد (به مسائل آنها پرداخته نشود و حقوق شروع آنها به ایشان اعطا نگردد)، می‌تواند به صورت مانعی در مقابل روند توسعه کشور قرار گیرد. با توجه به اینکه حجم قابل ملاحظه‌ای از این گروه را دختران و زنان جوان تشکیل می‌دهند، اقتضاتات طبیعی، جوانی، مسئله را حساس‌تر می‌کند. مسائلی از قبیل پر انرژی بودن جوانان، داشتن شور و نشاط، علاقمندی به سنت شکنی، تأثیرپذیری از جریانات مختلف و… مسائلی هستند که به حساسیت و اهمیت مسئله می‌افزاید.
عامل دیگری که اهمیت بررسی مسائل زنان را در جامعه کنونی روشن می‌کند، بالا بودن سطح تحصیلات بانوان جوان است، طبیعت تحصیلات عالی، مقارن بالا رفتن انتظارات و توقعات می‌باشند به طور طبیعی زمینه بیشتری را برای نفی الگوهای گذشته و سنتی فراهم می‌کند.
یکی از مسائلی که امروزه به آن توجه زیادی می‌شود وجود بی عدالتی جنسیتی در جامعه است. با توجه به اینکه احساس بی عدالتی جنسیتی یکی از مشکلات اساسی دختران دانشجو در جامعه است و همچنین با توجه به قمایل زیاد دختران برای ادامه تحصیلات، اشتغال و… این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توان بین بی عدالتی و به طور دقیق‌تر احساس بی عدالتی در بین دختران و انگیزه تحرک اجتماعی در آنان رابطه‌ی یافت یا خیر و به عبارتی انگیزه تحرک اجتماعی در بین دختران را یکی از پیامدهای احساس بی عدالتی در آنان تلقی نمود یا خیر؟
همانطور که می‌دانیم عدم امکان تحرک اجتماعی در یک جامعه، دلیل اصلی ایجاد بی عدالتی اجتماعی در آن جامعه است. از طرفی در نتیجه عوامل گوناگون چون صنتعتی شدن و شهرنشینی و به تبع آن رشد خود آگاهی افراد جامعه، این بی عدالتی تبدیل به احساس بی عدالتی می‌شود. که این احساس بی عدالتی خود دارای پیامدهای مختلفی در سطح جامعه است و انگیزه تحرک اجتماعی به عنوان یکی از مهم‌ترین این پیامدها مطرح است.

● اهمیت و ضرورت تحقیق:
افرادی مانند بلاودانکن با توجه به مسئله کارای جامعه و همچنین عدالت، استدلال کرده‌اند که در صورتی که قرار باشد جامعه مدرن جامعه‌ای کارا باشد و همچنین یک جامعه مبتنی بر عدالت باید در این جامعه شایسته‌ترین افراد، مهمترین مشاغل را بر عهده بگیرند. و این امر مستلزم وجود متحرک اجتماعی است. به عبارت دیگر این دسته، با مفروض گرفتن این قضیه که در صورت وجود امکان متحرک اجتماعی، شایسته‌ترین افراد به لحاظ ویژگیهای و قابلیتها، به مهمترین مناصب و مشاغل اجتماعی خواهند رسید. و با مفروض گرفتن اینکه در چنین حالتی هم کارائی جامعه تأمین می‌شود و هم عدالت اجرا می‌گردد تحرک اجتماعی را خوب و مطلوب دانسته و آن را مورد توجه قرار داده‌اند.
تحرک اجتماعی، مدت زیادی موضوع مرکزی تفکر و تحقیق جامعه شناسی بوده و در طول چهل سال گذشته نیز تحقیقات بسیاری در این زمینه، در کشورهای مختلف انجام شده است.
)هرپ، ۱۹۸۵: ۴-۱۲۲) یکی از دلایلی که باعث شده، جامعه شناسان تا بدین اندازه برای تحرک اجتماعی اهمیت قائل شوند و در مورد آن فکر کرده و تحقیق انجام دهند، ارتباط آن با مفهوم «باز بودن» جامعه می‌باشد، زیرا باز بودن جامعه، یک موضوع علمی و همچنین یک موضوع سیاسی و ایدئولوژیک است.
دلیل دیگر اهمیت متحرک، تأثیر آن بر ثبات جامعه مدرن است. مثلاً بند یکس و لیست معتقدند باز بودن راه متحرک و به منظور رسیدن به مقامات بالای اجتماعی و ورود در گروه نخبگان باعث می‌شود که اشخاص لایق و صاحب نام از سطوح پایین جامعه، ارتقاء یابند، بدین ترتیب تحرک اجتماعی مانند سوپاپ اطمینان عمل می‌کند که از طریق اجازه ورود دادن بر گروه نخبگان، امکان روی آوردن افراد طبقات پایین را به اعمال انقلابی کاهش می‌دهد (آبر کراملی، ۱۳۶۸). تحرک اجتماعی دارای تأثیرات فردی و اجتماعی متفاوتی است، که گاهی خود اینها هم تغییرات و تحولات مختلفی را موجب می‌شوند. بی ثباتی قشربندی، افزایش کارایی جامعه، ناهمگویی گروهها و اقشار اجتماعی، سست شدن و گسستگی برخی روابط اجتماعی، قسمت‌هایی از اینگونه پیامدها هستند.
آثار فردی تحرک اجتماعی آنهایی هستند که به دنبال متحرک یافتگی فرد و یا حتی بر اثر انگیزه متحرک و ارتقاء اما عدم امکان آن در فرد ایجاد می‌شوند.
آثار اجتماعی نتایجی هستند که در سطوح کل جامعه ایجاد می‌شوند و اگر چه اثر رفتار فردی هستند ولی افراد اغلب یا از آنها بی خبرند و یا در صورت مطلع بودن گاهی و قتها چنین چیزی را اراده نکرده‌اند. یکی دیگر از نتایج متحرک نقش آن در بی ثباتی قشربندی می‌باشد، زیرا در جامعه برخوردار از تحرک اجتماعی بالا، اعضای قشرها و پایگاههای مختلف مرتباً جابجا می‌شوند. همچنین الگوهای متحرک می‌تواند بر سازمان سیاسی تأثیر بگذارند.
یکی دیگر از آثار تحرک اجتماعی موجود آمدن و پذیرش برخی نوآوریها در نحوه اجرای نقشهای اجتماعی می‌باشد. از نتایج و آثار سیاسی عدم متحرک می‌توان به سرخوردگی اجتماعی و ناخرسندی اشاره کرد. در جوامع جهان سوم، شهر نشینی، افزایش با سوادی، آموزش و وسایل ارتباط جمعی، آرزوها و خواسته‌های افراد را افزایش می‌دهد که اگر این آرزوها برآورده نشود افراد به صحنه سیاست کشنده می‌شود و این امر در غیاب نهادهای سیاسی نیرومند به شورش و خشونت منجر می‌گردد. (هانتگویان ۱۳۷۰).
همچنان که گفته شده تحرک اجتماعی دارای نتایج و آثار فردی هم می‌باشد. به اعتقاد دیوید گلاس تحرک اجتماعی از نقطه نظر مردمی باعث می‌شود که افراد احساس پوچی و بیهودگی نکرده و همنوایی بیشتری داشته باشند. (پین، ۱۹۸۷:۷) از دیگر آثار فردی متحرک، سرخوردگی عاطفی است که موقعی موجود می‌آید که فرد بدون داشتن صلاحیت و شایستگی لازم برای نیل به پایگاهی بالاتر، تمایل رسیدن به چنین پایگاهی را داشته باشد (نیک گومر ۱۳۶۹: ۹۳)
با توجه به اهمیت تحرک اجتماعی و رابطه آن با بی عدالتی و تأثیرات فردی و اجتماعی زیادی که دارد، مطالعه این مسأله که آیا احساس بی عدالتی در بین دختران دانشجو می‌تواند به انگیزه تحرک اجتماعی در آنان منجر شود، ضرورت می‌یابد.

فایل کامل این تحقیق ۳۰ صفحه بصورت ورد WORD می باشد.
در تمامی ساعات شبانه روز >> پرداخت آنلاین و دانلود آنلاین پروژه