عنوان

+

مقاله

فهرست/چکیده

+

چکیده

خانم رخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی از شاعران بسیار نامی معاصر است. پروین اعتصامی، این بزرگ بانوی شعر معاصر ایران, زاده و پرورده شهر هنرپرور تبریز است. درباره این بانوی هنرمند, مطالب مختلفی نوشته شده و یادنامه های متعددی منتشر گردیده.

بانو پروین اعتصامی (دخت شادروان یوسف اعتصامی) که از بزرگترین شعرای ایران به شمار میرود، در ۱۲۸۵ خورشیدی در در یک خانواده اصیل آذربایجانی در محله ششگلان تبریز  تولد یافت و شنبه ۱۶ فروردین ۱۳۲۰ نیمه شب در عنفوان جوانی در تهران به سرای جاویدان شتافت”.” آقای ابولفتح اعتصامی، برادر ارجمند شاعره عزیز و ناکام ما مینویسد که درگذشت پروین به خاطر معالجه غلط پزشک بوده است”.

شادروان ملک الشعرای بهار که هم عصر پروین بوده, درباره شاعره توانای ایران میگوید:

“خانم پروین, به تمام شرایط شاعری عمل کرده است… هرگاه تنها غزل سفر اشک, از این شاعره شیرین زبان باقی مانده بود, کافی بود که وی را در بارگاه شعر و ادبیات, جایگاهی عالی و ارجمند بخشد تا چه رسد به لطف حق, کعبه دل, گوهر اشک, روح آزاد, دیده و دل, دریای نور, گوهر سنگ, حدیث مهر, دره, جولای خدا, نغمه صبح و سایر قطعات که همه از او و هر یک برهان آشکار بلاغت و سخنرانی اوست”.

واژه های کلیدی: پروین اعتصامی، زندگی نامه،  ملک الشعرای بهار، دیوان شاعر

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

 

فهرست مطالب

پیشگفتار :   ۱
مقدمه:   ۲
زندگی شاعر:   ۳
شعرای هم عصر:   ۷
جوانی شاعر:   ۱۰
وفات شاعر:   ۱۱
شعر :    ۱۲
منابع :   ۱۴

منابع :

زندگینامه پروین اعتصامی انتشارات توحید سال ۱۳۷۰

استفاده از شبکه ملی رشد (سایت آموزش و پرورش)

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

مقدمه:

خانم رخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی از شاعران بسیار نامی معاصر است. پروین اعتصامی، این بزرگ بانوی شعر معاصر ایران, زاده و پرورده شهر هنرپرور تبریز است. درباره این بانوی هنرمند, مطالب مختلفی نوشته شده و یادنامه های متعددی منتشر گردیده.

پروین در ۲۵ اسفند ماه ۱۲۸۵ شمسی, در یک خانواده اصیل آذربایجانی در محله ششگلان تبریز پا به عرصه وجود گذاشت.

زندگی شاعر:

پروین, در یک همچو حال و هوائی, در یک خانواده ادب دوست و معارف پرور رشد مییابد. از یک طرف فضای انقلابی و جو شورآفرین آذربایجان و شرایط سیاسی- اجتماعی تاریخی آن روزگار, ادبیات را متحول میکند, چرا که به قول حسین صفاری دوست:‹‹ هر دگرگونی سترگ در شکل و مضمون ادبیات, مشروط به دگرگونی عظیمی در زندگی اجتماعی است›› و از طرف دیگر, نجابت و اصالت فرهنگی خانواده او این امکان را برای این هنرمند مستعد فراهم میآورد که وی فرزند صالح زمان خود باشد.

تاکنون از پدر نام آور او یوسف اعتصام الملک و تاثیری که در فرزند هنرمندش داشته, زیاد صحبت شده است, ولی از مادر نجیب و اصیل وی و نقشی که در تربیت این شاعره افتخارآفرین داشته کمتر سخن گفته شده است. در صورتی که تاثیر تربیت مادر در فرزند، به ویژه دختر بیش از پدر است. وی در دامان مادری پرورش یافته و از او تاثیر پذیرفته که میتوان گفت نماد یک زن بافرهنگ آذربایجانی است. پروین خود, چنان تحت تاثیر مادرش و شخصیت نجیب او قرار گرفته که اشعار متعددی درباره مقام والا و عظمت شخصیت مادر سروده است, مادر پروین اعتصامی خانم ‹‹اخترالملوک››, دختر ‹‹میرزا عبدالحسین شوری بخشایشی››, ملقب به ‹‹قوام العداله››, از منشیان و سخنوران عهد ناصرالدین شاه بود. شوری تحصیلات خود را در تبریز و تهران انجام داد. او دارای طبع روان و خط خوب بوده است در سال ۱۳۱۶ در تبریز درگذشت. از وی دو پسر به نام های غلامعلی خان و حسن خان و دو دختر یکی خدیجه سلطان و دیگری بانو اخترالملوک باقی ماند.

نسخه ای از دیوان شوری بخشایشی, با خط نستعلیقش در کتابخانه ملی تبریز, تحت شماره ۳۶۶۱ موجود است که شامل ((۹ قصیده و ۱۹۳ غزل و چهار مسمط و یک ترجیع بند و سه تضمین و سه مثنوی و یازده رباعی و یک ساقی نامه است)) شوری در دو جا قوام تخلص کرده:

مرحوم قوام العداله در محله ششگلان تبریز سکونت داشت و شخص فوق العاده متدین و به نزدیکان مخصوصا به زیردستان خود نهایت درجه لطف و مهربانی داشته است.

اوقات استراحت خود را صرف مطالعه وسرودن اشعار مینمود و در نوشتن خط به اندازه ای ظرافت و زیبائی داشت که قطعات و نمونه های خط آن مرحوم, یکی از شاهکارهای خطوط فارسی به شمار میآید.

این ادیب گرانقدر, مورد احترام شعرا و فضلای هم عصر خود بود بدین ترتیب میبینیم, مادر پروین که یک دختر روستائی زاده بود, خود در یک خانواده ادب دوست آذربایجانی, بزرگ شده و پدرش از شعرا و ادبای عصر خود بوده و پروین, قریحه شاعری را از جد مادری خود به ارث برده و صنعت شعر مردمی را به اوج رسانده است.

یوسف اعتصام الملک, پدر صاحب ترجمه نیز در سال ۱۲۵۳ شمسی در تبریز زاده شد و در محیط هنرپرور این شهر به یک شخصیت برجسته ادبی- فرهنگی تبدیل شد. زبان فرانسه, ترکی و عربی را در حد تسلط کامل ممیدانست و در زبان و ادبیات فارسی چیرگی عالمانه داشت. بیست سال از عمرش نرفته بود.

======