عنوان مقاله

+

مقاله بررسی معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام

فهرست/چکیده

+

بخشی از متن:
انتخاب همسر مرحله‌ای مهم و سرنوشت‌ساز در تحقق ازدواج موفق محسوب می‌شود. روند رو به تزاید طلاق در سال‌های نخست زندگی مشترک، نشانگر نقصان بینش داوطلبان ازدواج در مسایل گوناگون از جمله امور مربوط به انتخاب همسر است. اسلام این مکتب حیات‌بخش که سعادت انسان را تضمین می‌کند، در خصوص موضوع انتخاب همسر معیار‌های متعددی را ارائه کرده که در نظر داشتن آنها زمینه‌ساز تاسیس خانواده مطلوب به شمار می‌رود. در‌این مقاله، معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام در قالب شش دسته کلی تحت عناوین دینداری و‌ایمان، ارزش‌های اخلاقی، خصوصیات جسمی، صلاحیت خانوادگی، خصوصیات اقتصادی و ویژگی‌های اجتماعی و … مورد بررسی قرار گرفته است. در اسلام، بر اصل همسان همسری به عنوان معیار همسر گزینی و ضامن انسجام خانواده، در ذیل عنوان«کفویت» تأکید شده است. اما دیدگاه‌های ارزشی اسلام به ارائه تعریف خاصی از کفویت زن و شوهر انجامیده است. برخورد ایجابی با برخی جنبه‌های همسان همسری و برخورد سلبی با جنبه‌های دیگر (همسانی قومی، نژادی و طبقاتی)، نشان دهنده کوشش قانون گذار اسلام در جهت تغییر نگرش‌های فرهنگی نسبت به موضوع همسان همسری است .
 
مقدمه:
یکی از مسائل بسیار مهم و اساسی قبل از ازدواج، در نظر گرفتن معیارهایی برای انتخاب همسر است. به جرأت می‏توان گفت بیشترین مشکلاتی که در زندگی مشترک به وجود می‏آید ، این است که زن و مرد، همسر مناسب خود را انتخاب نکرده‏اند و پس از چند سال زندگی متوجه می‏شوند این دو مناسب یکدیگر نبوده‏اند. تحقیقات نشان می دهد عوامل اصلی طلاق عبارتنداز: ناسازگاری، دخالت اطرافیان اعتیاد، مسائل مالی،فقر فرهنگی و شیوه‏های سنتی انتخاب همسر، که بیشتر متکی بر شانس و تصادف است و به جدائی‏ها دامن می‏زند. انتخاب همسر، سنگ زیربنای یک زندگی موفق است و باید گفت که اکثر شکستها در زندگی مشترک، از بناگذاری نامناسب این سنگ زیرین ناشی می‏شود. این که یک زندگی شیرین پس از مدتی به تلخی و سردی می‏گراید،این دریافت ویرانگر هر یک از زوجین را در متن خود دارد که«ما اصلاً برای هم مناسب نبودیم»یعنی به این نتیجه می‏رسند که در مرحله«گزینش» اشتباه کرده‏اند. روانشناسان و متخصصان خانواده معتقداند که هر اندازه زوجه و زوج قبل از ازدواج اطلاعات صحیح ‏تر و دقیق‏تری نسبت به یکدیگر داشته باشند،بهتر میتوانند موفقیت و یا شکست زناشویی خود را پیش‏بینی نمایند.بنابراین،این موضوع را نباید ساده انگاشت،بلکه برای آن امر خطیر«انتخاب همسر» لازم است وقت بگذاریم و با دقت و مطالعه کافی ، اقدام کنیم. در این راستا روانشناسان و متخصصان خانواده، ناصحان خیر اندیش که راهنمایی نسل جوان را وظیفه خود می‏دانند و برای رهایی دختران و پسران جوان از یک زندگی سرد و بی ‏روح و یا یک جدایی اجتناب ‏ناپذیر، دل می‏سوزانند ، آنان را به ریشه‏های مشکلات احتمالی توجه داده‏اندو از این طریق سعی کرده‏اندکه اشتباهات رابه حداقل ممکن کاهش دهند. یکی از مهمترین این موارد «انتخاب مناسب همسر» است. قبل از هر چیزی لازم است همسری را که برای زندگی آینده انتخاب می‏کنیم به خوبی بشناسیم.اگر این انتخاب درست و هشیارانه صورت بگیرد، مشکلات بعدی که خواه‏ناخواه در هر زندگی به وجود خواهد آمد، با درایت و گذشت برطرف می‏شود؛ زیرا در صورت انتخاب صحیح، زندگی مشترک بر این باور عمیق تکیه خواهد داشت که«اصل تصمیم درمورد شروع زندگی مشترک و انتخاب همسر، درست بوده است»یعنی پشتوانه زندگی،یک تصمیم درست و منطقی و یک انتخاب آگاهانه بوده است وستون محکم این زندگی هرگز فرو نخواهد ریخت به هر حال،باید توجه داشت که انتخاب همسر،غیرازانتخاب لباس و یا گزینش نوکر و کلفت است؛زیرا،شخص با انتخاب همسر می‏خواهد شریکی در زندگی خانوادگی برای خود برگزیند؛ شریکی که تا پایان عمر همراه و همراز او باشد و از مصاحبت با او لذت ببرد. می‏خواهد او را شریک مال و زندگی خود و مهم‏تر از همه، محرم اسرار خویش نماید. از این‏رو، عقل سلیم حکم می‏کند که انسان باید درباره همسر آینده‏اش تحقیق کند و از هرگونه عجله‏کاری و اغماض در جوانب قضیه بپرهیزد، ویژگی‏های اخلاقی و روحی همسر مورد انتخاب را بشناسد و بنگرد که چه کسی را برای همسری برمی‏گزیند. شریعت اسلام برای گزینش همسر معیارها و ضوابطهای را معین کرده است که «زن و مرد» جوانان در انتخاب همسر باید آن معیارها را مراعات نمایند.در این نوشتار مختصر سعی شده، اصولی‏ترین معیارها و ملاک های انتخاب همسر شایسته، به جوانان عزیز معرفی شود تا به گونه‏ای همسر برگزینندکه با یک دیگر «همتا» و «متناسب» باشند،تا در زندگی مشترک،روابط فی ما بین همسران بهتر، سالم‏تر، پرجاذبه‏تر، شیرین‏تر و با صفاتر گردد.
 

فهرست مطالب مقاله بررسی معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام:

چکیده
مقدمه
بخش اول: کلیات
تعریف و تبین موضوع
اهمیت و ضرروت تحقیق
اهداف و فوائد تحقیق
پیشینه تحقیق
سوالات تحقیق
فرضیه تحقیق
روش تحقیق
ساختار تحقیق
واژگان کلیدی
محدودیت ها و مشکلات تحقیق
بخش دوم: مفهوم شناسی
فصل اول: معنا ومفهوم ازدواج
۱٫ تعریف ازدواج
فصل دوم: ضرورت بررسی ازدواج
۱٫اهداف ازدواج
۱-۱٫آرامش
۱-۲٫تنظیم رفتار جنسی
۱-۳٫پرورش فرزندان صالح
۱-۴٫تکامل اخلاق ومعنویت
۱-۵٫گسترش روابط اجتماعی
۱-۶٫رشداقتصادی
۳٫حکم  ازدواج
فصل سوم: اصول اولیه در انتخاب همسر
۱٫خودشناسی
۲٫توکل بر خدا
۳٫استخاره
۴٫پرهیز ازشتابزدگی
۵٫تقواوپاکی همراه با زیرکی
۶٫مشاوره
الف.نقش مشاوره خانواده درازدواج جوانان
ب:مشاوره با افراد آگاه و دلسوز و واسطه قرار دادن آنان
بخش سوم: ویژگی ها و ملاکهای انتخاب همسر
فصل اول: ویژگیها وملاکهای ازدواج
۱٫ویژگی لازم برای ازدواج
۱-۱٫رشدجسمانی
۱-۲٫رشد عقلی
۱-۳٫رشدعاطفی
۱-۴٫رشداخلاقی
۱-۵٫رشداجتماعی
۲٫ ملاکها وسنجش اهمیت معیارها
۲-۱٫ میزان تاکید منابع دینی
۲-۲٫ نقش معیارهای مورد نظردرتامین اهداف ازدواج
 ۲-۳٫ عمق وگسترۀتاثیرگذاری ملاکها درزندگی مشترک
فصل دوم: طبقه بندی معیارهای انتخاب همسر
الف.معیارهای ضروری
۱٫اخلاق 
۲٫ایمان
۳٫سلامتی
۳-۱٫سلامت جسمی
۳-۲٫سلامت عقلانی
۳-۳٫سلامت روانی
۴٫خاستگاه مناسب خانوادگی
۴-۱٫وراثت
۴-۲٫تربیت
ب.معیارهای غیر ضروری
۱٫زیبایی
۲٫تحصیلات
۳٫ثروت
۳-۱٫عدم تاکید منابع دینی برتوان اقتصادی همسر
۳-۲٫تزلزل زندگی زناشویی ثروتمندان
۳-۳٫تضعیف مبانی اخلاق خانواده
۴٫سن ازدواج
۴-۱٫سن مناسب ازدواج
۴-۲٫ازدواج در سنین پایین
۴-۳٫ازدواج درسنین بالا
۴-۴٫فاصله سنی دختروپسر
۴-۵٫سن بالاتر دختر
۵٫همسانی اجتماعی
بخش چهارم: خواستگاری و استنتاج نهایی
فصل اول:خواستگاری
دوره پیش از خواستگاری
خواستگاری و شرایط آن
خواستگاری و وظیفه والدین
خواستگاری رسمی
آداب خواستگاری
پوشش در خواستگاری
آرایش در خواستگاری
فصل دوم:شیوههای تشخیص معیارها پیش از ازدواج
۱٫شیوه های تشخیص معیارها
۱-۱٫مشاهده
۱-۱-۱٫محاسن مشاهده
۱-۱-۲٫محدودیت های مشاهده
۱-۲٫گفتگو
۱-۲-۱٫محاسن گفتگو
۱-۲-۲٫تعدادوزمان جلسات گفتگو
۱-۲-۳٫مکان گفتگو
۱-۲-۴٫محتوای سوالات جلسه گفتگو
۱-۲-۵٫شیوه کسب اطلاعات واقعی
۱-۲-۶٫محدودیتهای گفتگو
۱-۳٫تحقیق
۱-۳-۱٫محاسن تحقیق
۱-۳-۲٫درموردچه کسانی تحقیق کنیم؟
۱-۳-۳٫چه کسی تحقیق کند؟
۱-۳-۴٫ازچه کسی تحقیق کنیم؟
۱-۳-۵٫درچه اموری تحقیق کنیم؟
۱-۳-۶٫چگونه تحقیق کنیم؟
۱-۳-۷٫محدودیتهای تحقیق
نتیجه گیری
پیشنهادات
منابع

======