عنوان مقاله

+



فهرست/چکیده

+

مقدمه
امروزه وجود رقابتهای جهانی و سیر پر شتاب تکنولوژی برای تسخیر بازار از یک سو و محدودیت منابع طبیعی از سوی دیگر، ضرورت توجه به سبک های مدیریت را برای همگان روشن ساخته است. لذا سیاستگذاران و مدیران، «بهبود سلامت سازمان» را گاه به عنوان ابزار و گاه به عنوان هدف مورد توجه قرار میدهند(مرادی، ۱۳۹۰).
مفهوم سلامت سازمانی مفهوم بی نظیری است که به ما اجازه می دهد تصویر بزرگی از سلامت سازمان داشته باشیم. در سازمانهای سالم، کارمندان متعهد و وظیفه شناس و سودمند هستند و از روحیه و عملکرد بالایی برخوردارند. سازمان سالم جایی است که افراد با علاقه به محل کارشان می آیند و به کارکردن در این محل افتخار می کنند. درحقیقت سلامتی سازمان از لحاظ فیزیکی، روانی، امنیت، تعلق، شـایسته سالاری و ارزشگذاری به دانایی، تخصص، و شخصیت ذی نفعان، و رشد دادن به قابلیتهای آنها و انجام وظایف محول شده از سوی فراسیستم های خود در اثربخشی رفتار هر سیستمی تأثیر بسزایی دارد(همان).
انتخاب روش مدیریت از طرف فرد مدیر با خواسته سازمان «موقعیت زمانی» شخصیت فرد مدیر و …. بستگی دارد. هر اندازه دستورالعمل های سازمان محدوده ای برای فرد مدیر ایجاد کند، در واقع سبک مدیریت او قبلا تعیین نموده است. در چنین حالتی فرد مدیر از اعمال نظر و به کارگیری ابتکارات فردی به دور خواهد ماند. علاوه بر این، هر آینه در امر مدیریت، ملاک ها و موازین سازمان دخل و تصرف ننمایند، امکان دارد «که موقعیت زمانی» از نظر بحرانی بودن اوضاع جوی جامعه ای که مؤسسه در آن قرار دارد و یا موقعیت خاصی که در خود دستگاه حاکم است، در تعیین روش های مدیریت دخالت تام بنماید. ولی در هردو مورد یاد شده، در نحوه ی استنتاج از پدیده های ناشی از خود سازمان یا موقعیت زمانی آن، سلامت سازمانی مدیر، دخالت بسزایی دارد که نمی تواند در انتخاب راه اعمال مدیریت و بکارگیری امکانات مادی و بزودی نیروی انسانی سازمان بی تاثیر باشد(هاشمی، ۱۳۸۹).
 
۱-۲ بیان مسأله
آموزش و پرورش به عنـوان اساس و زیربنای توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر جامعه است، امروزه در اغلب کشورها آموزش و پرورش صنعت رشد قلمداد می شود و پس از امور دفاعی بیشترین بودجه دولتی را به خود اختصاص می دهد. از آنجایی که بخش قابل توجهی از آموزش و پرورش در مدارس صورت می گیرد مدارس به عنوان یک نظام اجتماعی حساس و مهم، از جایگاه خاصی برخوردارند. مدارس در صورتی خواهند توانست وظیفه خطیری را که به دوش آنهاست به نحواحسن انجام دهند که سازمانهای سالم و پویایی باشند، با توجه به مهم بودن این امر در جوامع، دانشمندان به بررسی سلامت سازمانی پرداختند، به نظرمایلز سلامت سازمانی عبارت است از دوام و بقای سازمان در محیط خود و سازگاری با آن و ارتقا و گسترش توانایی خود برای سازگاری بیشتر. ازنظر لایدن و کلینگل سلامت سازمانی یک مفهوم تقریباً تازه ای است و شامل توانایی سازمان برای انجام وظایف خود به طور موثر و رشد و بهبود سازمان می گردد. یک سازمان سالم جایی است که افراد می خواهند در آنجا بمانند و کار کنند و خود افرادی سودمند و موثر باشند. بنابراین، مدارس سالم موجبات انگیزش و علاقه مندی به کار را در معلمان به وجود آورده و از این طریق اثربخشی خود را بالا می برند. ازطرفی دیگر، جو سازمانی سالم و حمایتگر باعث اعتماد بیشتر افراد و روحیه بالای آنان و بالطبع باعث افزایش کارایی معلمان می شود که افزایش کارایی معلمان به نوبه خود عامل مهمی در افزایش اثربخشی مدرسه محسوب می شود. در تحقیقات دانشمندان دیگر با ملاحظه روی تعریفی که شاین ، بنیس و دیگران از اثربخشی دارند درمی یابیم که سلامت سازمانی به عنوان معیاری برای تعیین اثربخشی سبک های مدیریت سازمان نیز به کار می رود. هر سازمانی برای اینکه اثربخش باشد قبل از هر چیز بایستی بتواند در موارد بحرانی ضمن انطباق و سازش با محیط متغیر و مقابله با هر مشکلی بهترین منابع خود را به کار گرفته و با نیروهـای تهدیدکننده خارجی به طور موفقیت آمیزی برخورد کرده و نیروی آنها را درجهت هدف اصلی سازمان هدایت کند و همواره با حفظ تواناییهای بقای خود، آن را رشد و توسعه دهد و به تعبیری دیگر از سلامتی سازمانی برخوردار باشد. مطلب دیگری که در کنار مفهوم سلامت سازمانی توجه به آن حائز اهمیت است نقش سبک های مدیریت به عنوان عامل اصلی ایجاد و ارتقای سطح سلامت در سازمان است. در مدارس مدیران وظایفی دارند که برای انجام آن بایستی نقشهای سازمانی و روابط بین فردی و اهداف مدرسه را به طور روشن بفهمند و درجهت تأمین نیازهای اعضای مدرسه و ارباب رجوع تلاش کنند و سازمان مدرسه را قادر به برخورد موفقیت آمیز با نیروهای داخلی و خارجی کرده تا بتواند نیروهای مخرب را نیز درجهت هدف اصلی سازمان هدایت کرده و با تأمین اهداف مدرسه، سودمندی و ادامه حیات آن را تضمین کنند.. سبک های مدیریتی مناسب، یکی از مهمترین بحث ها درهر دوره است. لذا توجه به نحوه مدیریت از طرف دولتمردان، سیاستمداران و کارفرمایان امری ضروری به حساب می آید. زیرا سوء مدیریت باعث بحران اقتصادی، کاهش کارایی، رفتارهای ناهنجار و عدم بهره وری می گردد. دستیابی به سلامت سازمانی پایدار، خلاقیت، نوآوری و کیفیت مناسب زندگی در گرو مدیریت و نیروی انسانی کارا، اثربخش، هوشمند و متعهد است. از این رو دیدگاههای جدید در مورد نقش نیروهای انسانی و شیوه های کار، نسبت به دیدگاه های گذشته دستخوش تغییر و تحول بسیار زیادی قرار گرفته است. 

======