فهرست/چکیده
+
مقدمه اهمیت متالوگرافی
متالوگرافی در مفهوم کلی عبارت است از مطالعه ساختار درونی فلزات و آلیاژها و رابطه این ساختار با ترکیب، نمونه تولید، و شرایط انجماد و خواص شیمیایی و مکانیکی آنها میباشد. یکی از آزمایشهای مهم واحد کنترل کمی و کیفی خط تولید ریختهگری متالوگرافی است که امروزه هم جنبه کنترل کیفی و هم جنبه تحقیقاتی به خود گرفته است.
اگر بخواهیم به اهمیت این آزمایشگاه بیشتر واقف گردیم لازم است اهداف مهم این آزمایشگاه را به صورت خلاصه بیان و توجه کنیم.
۱ ـ بررسی عیوب میکروسکوپی و بعضی از عیوب ماکروسکوپی فلزات و آلیاژهای تولید شده از قبیل درشت دانگی و رشد و ناهمگونی فازهای ناخواسته و عدم توزیع ـ یکنواخت دانه ها و فازها و….
۲ ـ تشخیص، تقریبی ترکیب شیمیایی آلیاژ از طریق بررسی ساختار درونی و استفاده از دیاگرافم فازی آن آلیاژ که این هدف بیشتر زمانی لازم میشود که امکانات آزمایشگاه تجزیه فلزات در دسترسی نباشد.
۳ ـ بیشتر از روش ماکروسکوپی استفاده میشود و کمکی برای آزمایشگاه انجماد است و عبارتست از کنترل نحوه و نوع انجماد و رشد ماکروسکوپی دانهها و رابطه با شرایط ریختگی آن آلیاژ که کنترل آن میتواند در بهبود خواص مکانیکی و سلامتی قطعه ریختگی مؤثر باشد.
لازم به ذکر است که بین اهداف گفته شده هدف اول بسیار مهمتر است و آن را به دو بخش اصلی تقسیم میکنیم.
۱ – جنبه تکنولوژیکی
۲ ـ جنبه متالوژیکی
هدف از پولیش کردن و اچ کردن
شاید سئوالی پیش آید که پولیش و اچ کردن چیست؟
پولیش کردن عبارتست از سمباده کاری ریز که تشکیل شده از سمبادههای ضدآب که از شمارههای ۱۰۰۰ – ۳۲۰ تشکیل شده و نصب شده روی فلز آلومینیومی که در زیر شیرآبی قرارگرفته و در حین سمبادهکاری آب مدام روی آن ریخته میشود.
اچ کردن یعنی مرئی کردن ساختار بلورین فلز و ایجاد مغایرت بین سازندههای مختلف آن میباشد. آچ کننده هامانند (اسیدهائی آلی و غیرآلی و پیکهای و نیسال و…)
شرح آزمایش (نحوه انجام کار)
اولین کاری که برای انجام الزامی است بریدن یک قطعه به ابعاد موردنیاز از میلگرد آج دار و ساده که در این کار ۱ سانتیمتر میباشد. پس از بریدن قطعه آن سوهان، نرده و سطح این نمونه را گونیا میکنیم. و با سوهانهای خشن و نرم تمام سطح را میزنیم تا هم به اندازه مناسبی برسد و هم سطح گونیا شود.
بعد از اتمام سوهانکاری به قسمت سمباده کاری یا پولیش زدن میرسیم.
در این قسمت نمونه را روی محلی که در آن سمبادهها از نرم تا خشن روی سکو قرار گرفتهاند میگذاریم تا به ترتیب سمباده را شروع کنیم در ضمن در روی هر کدام (هر شماره) از سمبادههای شیرهای آبی تعبیه شده تا در حین کار آب روی نمونه سمباده ریخته و کار را بهتر و روانتر انجام دهیم. علت اینکه آب باید روی نمونه مداوم باشد جلوگیری از مسردود شدن کاغذ سمباده یا جلوگیری از خط روی نمونه میباشد.
روش کار به این گونه است که ابتدا از سمباده های خشن استفاده کرده و به ترتیب شماره به طرف نرم آن می رویم تا خشهای افتاده روی نمونه را حذف کرده و تا انجام این کار از سمبادهها استفاده میکنیم.
بعد از اتمام کار و اطمینان از عاری بودن خش نوبت به دستگاه پولیش میرسد دستگاههای که در آن صفحه وجود دارد که آن توسط نیروی اتروموتوری میچرخد و روی این صفحه پارچهای نصب شده نام این پارچه ماهوت میباشد و طرز کار این است که هنگام چرخش صفحه نمونه را روی آن قرار داده تا اگر خشی روی قطعه بود برطرف شود و علت آن سایش بین الیاف پارچه ماهوت و سطح قطعه باعث برطرف شدن خشها میشود.
برا یاینکه این کار سریعتر وب هتر انجام شود اکسیدآلومینیوم را به همراه آب مخلوط کرده که رنگ آن سفید میشود و هنگام چرخش صفحه و قرار گرفتن نمونه روی آن این محلول روی آن ریخته شده و برخورد دانههای اکسید آلومینیوم با سطح نمونه باعث از بین رفتن خشهای روی قطعه می شود. بعد از شستن خشک کردن سطح نمونه آن را برای اچ کردن آماده میکنیم.
محلول اچ برای هر قطعه متغیر است و برای قطعه کاسه فولاد میباشد اسیدنیتریک و الکل میباشد.
برای انجام کار باید نمونه را در داخل محلول اچ گذاشته و قرار می دهیم البته زمان قرار دادن در داخل محلول به عواملی مانند جنس فلز و ساختمان و سختی آب بستگی دارد و می تواند از ۱ تا ۵ ثانیه متغیر باشد و بعد از گذاشتن قطعه در داخل محلول اچ و زمان موردنظر آن را سریعاً برداشته و میشوئیم و بعد سطح آن را با الکل تمیز می کنیم و سپس خشک میکنیم.
حال نمونه یا قطعهها برای مشاهده کردن از میکروسکوپ آماده است تا بررسی روی ساختار این فولاد را انجام دهیم بعد از نگاه کردن با میکروسکوپ نتیحه گرفتیم که این فولاد کم کربن هیپبویوتکتوئیدی به شکل زیر می باشد و نتیجه آن به صورت زیر است:………
متالوگرافی در مفهوم کلی عبارت است از مطالعه ساختار درونی فلزات و آلیاژها و رابطه این ساختار با ترکیب، نمونه تولید، و شرایط انجماد و خواص شیمیایی و مکانیکی آنها میباشد. یکی از آزمایشهای مهم واحد کنترل کمی و کیفی خط تولید ریختهگری متالوگرافی است که امروزه هم جنبه کنترل کیفی و هم جنبه تحقیقاتی به خود گرفته است.
اگر بخواهیم به اهمیت این آزمایشگاه بیشتر واقف گردیم لازم است اهداف مهم این آزمایشگاه را به صورت خلاصه بیان و توجه کنیم.
۱ ـ بررسی عیوب میکروسکوپی و بعضی از عیوب ماکروسکوپی فلزات و آلیاژهای تولید شده از قبیل درشت دانگی و رشد و ناهمگونی فازهای ناخواسته و عدم توزیع ـ یکنواخت دانه ها و فازها و….
۲ ـ تشخیص، تقریبی ترکیب شیمیایی آلیاژ از طریق بررسی ساختار درونی و استفاده از دیاگرافم فازی آن آلیاژ که این هدف بیشتر زمانی لازم میشود که امکانات آزمایشگاه تجزیه فلزات در دسترسی نباشد.
۳ ـ بیشتر از روش ماکروسکوپی استفاده میشود و کمکی برای آزمایشگاه انجماد است و عبارتست از کنترل نحوه و نوع انجماد و رشد ماکروسکوپی دانهها و رابطه با شرایط ریختگی آن آلیاژ که کنترل آن میتواند در بهبود خواص مکانیکی و سلامتی قطعه ریختگی مؤثر باشد.
لازم به ذکر است که بین اهداف گفته شده هدف اول بسیار مهمتر است و آن را به دو بخش اصلی تقسیم میکنیم.
۱ – جنبه تکنولوژیکی
۲ ـ جنبه متالوژیکی
هدف از پولیش کردن و اچ کردن
شاید سئوالی پیش آید که پولیش و اچ کردن چیست؟
پولیش کردن عبارتست از سمباده کاری ریز که تشکیل شده از سمبادههای ضدآب که از شمارههای ۱۰۰۰ – ۳۲۰ تشکیل شده و نصب شده روی فلز آلومینیومی که در زیر شیرآبی قرارگرفته و در حین سمبادهکاری آب مدام روی آن ریخته میشود.
اچ کردن یعنی مرئی کردن ساختار بلورین فلز و ایجاد مغایرت بین سازندههای مختلف آن میباشد. آچ کننده هامانند (اسیدهائی آلی و غیرآلی و پیکهای و نیسال و…)
شرح آزمایش (نحوه انجام کار)
اولین کاری که برای انجام الزامی است بریدن یک قطعه به ابعاد موردنیاز از میلگرد آج دار و ساده که در این کار ۱ سانتیمتر میباشد. پس از بریدن قطعه آن سوهان، نرده و سطح این نمونه را گونیا میکنیم. و با سوهانهای خشن و نرم تمام سطح را میزنیم تا هم به اندازه مناسبی برسد و هم سطح گونیا شود.
بعد از اتمام سوهانکاری به قسمت سمباده کاری یا پولیش زدن میرسیم.
در این قسمت نمونه را روی محلی که در آن سمبادهها از نرم تا خشن روی سکو قرار گرفتهاند میگذاریم تا به ترتیب سمباده را شروع کنیم در ضمن در روی هر کدام (هر شماره) از سمبادههای شیرهای آبی تعبیه شده تا در حین کار آب روی نمونه سمباده ریخته و کار را بهتر و روانتر انجام دهیم. علت اینکه آب باید روی نمونه مداوم باشد جلوگیری از مسردود شدن کاغذ سمباده یا جلوگیری از خط روی نمونه میباشد.
روش کار به این گونه است که ابتدا از سمباده های خشن استفاده کرده و به ترتیب شماره به طرف نرم آن می رویم تا خشهای افتاده روی نمونه را حذف کرده و تا انجام این کار از سمبادهها استفاده میکنیم.
بعد از اتمام کار و اطمینان از عاری بودن خش نوبت به دستگاه پولیش میرسد دستگاههای که در آن صفحه وجود دارد که آن توسط نیروی اتروموتوری میچرخد و روی این صفحه پارچهای نصب شده نام این پارچه ماهوت میباشد و طرز کار این است که هنگام چرخش صفحه نمونه را روی آن قرار داده تا اگر خشی روی قطعه بود برطرف شود و علت آن سایش بین الیاف پارچه ماهوت و سطح قطعه باعث برطرف شدن خشها میشود.
برا یاینکه این کار سریعتر وب هتر انجام شود اکسیدآلومینیوم را به همراه آب مخلوط کرده که رنگ آن سفید میشود و هنگام چرخش صفحه و قرار گرفتن نمونه روی آن این محلول روی آن ریخته شده و برخورد دانههای اکسید آلومینیوم با سطح نمونه باعث از بین رفتن خشهای روی قطعه می شود. بعد از شستن خشک کردن سطح نمونه آن را برای اچ کردن آماده میکنیم.
محلول اچ برای هر قطعه متغیر است و برای قطعه کاسه فولاد میباشد اسیدنیتریک و الکل میباشد.
برای انجام کار باید نمونه را در داخل محلول اچ گذاشته و قرار می دهیم البته زمان قرار دادن در داخل محلول به عواملی مانند جنس فلز و ساختمان و سختی آب بستگی دارد و می تواند از ۱ تا ۵ ثانیه متغیر باشد و بعد از گذاشتن قطعه در داخل محلول اچ و زمان موردنظر آن را سریعاً برداشته و میشوئیم و بعد سطح آن را با الکل تمیز می کنیم و سپس خشک میکنیم.
حال نمونه یا قطعهها برای مشاهده کردن از میکروسکوپ آماده است تا بررسی روی ساختار این فولاد را انجام دهیم بعد از نگاه کردن با میکروسکوپ نتیحه گرفتیم که این فولاد کم کربن هیپبویوتکتوئیدی به شکل زیر می باشد و نتیجه آن به صورت زیر است:………
====================================================
دیدگاهتان را بنویسید