فهرست مطالب

+

فهرست مطالب : 

  • فصل اول ) کلیات کارتوگرافی
  • تعریف کارتوگرافی  
  • تفاوت عکسهای هوایی با نقشه  
  • تاریخچه کارتوگرافی و تهیه نقشه در جهان  
  • نقشه ، یک ابزار لازم  
  • آغاز کارتوگرافی  
  • کارتوگرافی در قرن بیستم  
  • کارتوگرافی در ایران  
  • فصل دوم ) مقیاسها و طبقه بندی نقشه ها
  • ۱ـ مقیاس  
  • الف ) مقیاس عددی  (R.F)  
  • ب ) مقیاس ترسیمی   
  • ج ) مقیاس متغیر  
  • ۲ـ طبقه بندی نقشه ها  
  • فصل سوم ) نمودار
  • نمودار   
  • ۱ـ نمودار مستطیلی  
  • ۲ـ نمودار چند بر
  • ۳ـ نمودار پراکندگی  
  • ۴ـ نمودار هرمی ( هرم سنی )
  • ۵ـ نمودار سه گوش  
  • ۶ـ نمودار دایره ای  
  • ۷ـ نمودار پدیده های متحرک  
  • ۸ـ نمودار ستاره ای  
  • فصل چهارم ) سیستمهای تصویر کردن
  • سیستمهای تصویر کردن
  • انواع سیستمهای تصویر  
  • ۱ـ تصویر مخروطی  
  • ۲ـ تصویر آزیموتال  
  • ۳ـ تصویر استوانه ای  
  • ۴ـ سیستم تصویر جهانی  
  • جهت یابی  
  • الف ) عرض جغرافیایی
  • ب   ) طول جغرافیایی  
  • سمت  
  • الف ) شمال جغرافیایی
  • ب   ) شمال مغناطیسی
  • ج   ) شمال شبکه قائم الزاویه
  • فصل پنجم ) آشنایی با
  • برداشت نقشه ( کارهای توپوگرافی و فتوگرامتری  
  • برداشت باتخته سه پایه  
  • برداشت فتوگرامتری ( زمینی )  
  • برداشت فتوگرامتری ( هوایی )  
  • تبدیل عکس به نقشه  
  • تکمیل برداشت فتوگرامتری  
  • منابع ومأخذ  
  • ===================================================

بخش هایی از متن : 

فصل اول ) کلیات کارتوگرافی

تعریف کارتوگرافی :

کارتوگرافی از دو کلمه « کارت »  یعنی نقشه و « گرافی » به معنی رسم ترکیب یافته است ؛ به عبارت ساده تر ، رسم نقشه را کارتوگرافی می نامند .

در زبان انگلیسی و دیگر زبانهای مهم و زنده دنیا نیز ازواژه کارتوگرافی استفاده         می شود و حتی کاربرد آن از واژه mapping متداولتر است .

با توجه به توضیحات مذکور ، « کارتوگرافی » یک اصطلاح کاملاً شناخته شده جغرافیایی است  که درعلوم دیگر ، مانند جامعه شناسی ،‌زمین شناسی ، کشاورزی ، عمران ودانشهای دیگری که با نقشه های مختلف جغرافیایی سروکار دارند ، به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد .

در گذشته عقیده بر این بود که « کارتوگرافی » ، سه مرحله اساسی « ژئودزی »             ( نقشه برداری زمینی ) ، « فتوگرامتری » و « کارتوگرافی » را در بر می گیرد :

  1. ژئودزی : اندازه گیری مختصات زمین ، یعنی طول ، عرض و ارتفاع (z,y,x) را        « ژئودزی » مینامند . در نقشه برداری زمینی ، ابتدا با استفاده از دوربینها و وسایل دیگر نقشه برداری ، ابعاد سه گانه عوارض (طول ، عرض و ارتفاع ) روی زمین را          اندازه گیری کرده ، سپس این اطلاعات را به نقشه تبدیل می کنند .
  2. فتوگرامتری : فتوگرامتری در واقع نقشه برداری هوایی است . برای این منظور به وسیله دوربین عکاسی که روی هواپیمای مخصوص سوار شده است‌. از محلهای مورد نظر عکسبرداری می کنند ، بین عکسها در هنگام ظهور ، پوششی قرار میدهند که برجسته بینی را میسر می سازد ، سپس عکسها را به نقشه تبدیل می کنند ، این عمل را « فتوگرامتری » می نامند . در حال حاضر ،‌اغلب نقشه های مهم توپوگرافی و شهری با همین روش تهیه می شود .
  3. کارتوگرافی : کارتوگرافی به معنای اخص کلمه ، به تهیه و ترسیم نقشه گفته میشود ، اما امروزه به علت گسترش و تنوع هر یک از علوم و فنون سه گانه مذکور ، دو مرحله ژئودزی و عکسبرداری به متخصصان مربوط واگذاری می شود و کارتوگراف ، فقط با استفاده از اطلاعات موجود و آگاهی از نظریه ها وتسلط در کاربرد ابزار و فنون کارتوگرافی ، به ترسیم و نگارش نقشه و درنهایت به چاپ و تکثیر آن می پردازد .

تفاوت عکسهای هوایی با نقشه :

عکسهای هوایی ، تصویرهای حقیقی قسمتی از سطح زمین است که طبیعت  زمین را به صورت  واقعی نشان میدهد و تفاوتش با نقشه در این است که چون توضیحات و اسامی لازم روی عکس هوایی درج نمی شود‌، درک آنها ـ نسبت به نقشه ـ اندکی مشکلتر است . برای درک صحیح اطلاعات موجود در عکسهای هوایی ، باید با استفاده از دستگاههای برجسته نما ، عوارض روی عکسها را بدقت تفسیر کرد .

تاریخچه کارتوگرافی و تهیه نقشه در جهان :

کارتوگرافی ، فنی است که به وسیله آن ، ویژگیها و مشخصات فضایی یک سطح بزرگ را کوچک می کند ، برای مثال به کمک این فن ، بخشی ازکره زمین یا ماه ، حتی تمامی کره را به نحوی که قابل مشاهده وبررسی باشد‌، کوچک می کنند .

یک نقشه اگر خوب تهیه شده باشد ، میتواند وسیله بسیار دقیقی برای ثبت محاسبه  ، نمایش ، تجزیه و تحلیل و به طور کلی درک و بررسی روابط بین اشیاء و پدیده ها در بعد مکانی آنها باشد .ازاین گذشته ، اساسی ترین کاربرد نقشه ، قابل رویت کردن اشیای بزرگ در مقیاس کوچک است .

نقشه ، یک ابزار لازم :

نقشه های بزرگ مقیاس ، نشان دهنده شکل زمین ، حوضه ابریز ،‌الگوهای استقرار ، جاده ها ، لوله کشی اب و گاز و .. است و اطلاعات دقیقی را در بردارد که به منظور هدفهای خاص مورد استفاده قرار می گیرد .در ساختن یک خانه ، سیستم کنترل جریانهای سطحی و تقریباً همه پروژه های ساختمانی و عمرانی ، نقشه برداری قبلی و نقشه های بزرگ مقیاس لازم است  . در مقیاس کوچکتر ، ترسیم نقشه های فرسایش خاک ، کاربری زمین‌، ویژگیهای جمعیتی ، آب و هوا‌، درآمد وغیره به منظور درک و آشنایی با مشکلات و پتانسیلهای یک ناحیه بسیار لازم به نظر می رسد . در مقیاسهای بسیار کوچک ، نقشه های کره زمین نشان دهنده موقعیت عمومی و ارتباط بین نواحی مختلف است که به وسیله آن ، درک اتفاقهای گذشته و حال و‌اینده ممکن می شود .

موارد استفاده نقشه بسیار متنوع است ، برای مثال مورخان با ترسیم مسیرهای طی شده در حوادث تاریخی ، ممکن است بتوانند تأثیر فرهنگی آنها را روی مناطق مختلف بررسی کنند ، یا یک مهندس برای تجزیه و تحلیل قدرت کشش کانالهای آبی و طراحی شبکه های زه کشی آبهای سطحی شهری ، ازنقشه های بزرگ  مقیاس استفاده کند . همچنین دانشمندان علوم فضایی وفضانوردان نیز ممکن است در تحقیقات خود به نقشه های دقیق نیاز داشته باشند .

برای کارتوگرافی ، هیچ مرزی نمی توان متصور شد . زمین ، ماه ، خورشید و کلیه سیارات نیز مورد توجه کارتوگراف است .

=======================================================