فهرست مطالب :

مقدمه

موانع اجرای حکم شلاق

محل اجرای شلاق

نحوه اجرای شلاق

تحمل کیفر شلاق

قانون لغو مجازات شلاق – مصوب تیرماه ۱۳۴۴

بحث و نتیجه گیری

منابع و پی نوشتها

مقدمه :

شلاق تنها مجازات تعزیری نیست بلکه به عنوان حد نیز برای برخی از جرایم به کار میرود مانند زنای زن و مرد مجرد -زنای با غیر بالغ -زنای مجنون -خوردن مسکر -قذف و قوادی .فلسفه ای که برای مجازات شلاق بیان شده است آن است که درد حاصل از ضربات تازیانه لذت جرم را از بدن مجرم بیرون می آورد -اجرای آن هزینه زیادی ندارد -تاثیر زیادی در اصلاح مجرم دارد و… این مجازات تنها در قوانین اسلامی وجود دارد و در قوانین دیگر مجازات حبس و جزای نقدی مورد توجه قرار گرفته است.
از نظر فلسفی هم دلایلی برای مخالفت با مجازات شلاق بیان شده است از جمله اینکه سلول های بدن که مورد آزار تازیانه های شلاق قرار میگیرند همان سلول هایی نیستند که در زمان ارتکاب جرم وجود داشته اند زیرا سلول های بدن مرتب در حال تغییر و جابجایی هستند بنابراین مجازات نسبت به همان عضوی که جرم را انجام داده است صورت نمیگیرد .این استدلال نسبت به بقیه مجازات ها هم ممکن است قابل استناد باشد اما در پاسخ باید گفت که قوانین موضوعه به عنوان آینه قواعد اجتماعی بر پایه ضوابط عرفی استوار است نه استدلال های دقیق عقلی که در مباحث علمی کاربرد دارد و عرف هم میان شخصی که یک سال پیش مرتکب جرمی شده است واکنون مجازات میشود تفاوتی نمیگذارد هر چند از نظر عقلی ممکن است این شخص صد در صد همان شخص یک سال قبل نباشد.(۱)
________________________________________
۱-شرح قانون مجازات اسلامی-بخش کلیات(حقوق جزای عمومی)-دکتر عباس زراعت-ص۱۶۲
شلاق یک نوع مجازات بدنی است که به موجب آن بدن مجرم از طریق نواختن ضربه به وسیله شلاق مورد درد و عذاب قرار داده می¬شود.
شلاق در اسلام به عنوان یک حکم امضایی مورد پذیرش قرار گرفته و اکنون در حقوق ایران به عنوان یکی از مجازات¬های اصلی شایع و مهم در قبال برخی از جرایم حدی ( زنای غیر‌محصنه، تفخیذ، مساحقه، قوادی و شرب خمر ) و تعدادی از جرایم تعزیری و بازدارنده وجود دارد.
پس از ارسال پرونده به اجرای احکام جهت اجرای حکم شلاق، قاضی اجرای حکم موظف است قطعیت و لازم الاجرا بودن حکم را مورد بررسی قرار داده و در صورت قطعی بودن رأی و ابلاغ صحیح حکم، دستور اجرای حکم را صادر نماید.[۱]

موانع اجرای حکم شلاق
ممکن است در اجرای حکم شلاق موانعی وجود داشته باشد که اجرای حکم را در آن زمان میسر نسازد. در این صورت تا رفع مانع، اجرای حکم متوقف خواهد شد.
موانع مذکور در ماده ۲۸۸ آ.د.ک بیان شده است که عبارتند از:

‌أ. زنی که در ایام بارداری یا نفاس یا استحاضه باشد.
‌ب. زن شیرده در ایامی که طفل وی شیرخوار است حداکثر به مدت دو سال
‌ج. بیماری که به تشخیص پزشک قانونی یا پزشک معتمد دادگاه، اجرای حکم موجب تشدید بیماری یا تأخیر در بهبودی وی شود.
البته چنانچه امیدی به بهبودی بیمار نباشد یا دادگاه مصلحت بداند یک دسته تازیانه یا ترکه مشتمل بر تعداد شلاق که مورد حکم قرار گرفته است تهیه و یک‌بار بر بدن محکوم‌علیه زده می¬شود.[۲]
موانعی که ذکر گردید قابل برطرف شدن هستند؛ اما موانعی نیز وجود دارند که مجازات را به طور کلی مرتفع می¬سازند همانند فوت محکوم‌علیه یا نسخ مجازات.
محل اجرای شلاق
ماده ۲۹۰ آ.د.ک بیان می¬دارد: محل و چگونگی اجرای حکم شلاق به تشخیص دادگاه با رعایت موازین شرعی و حفظ نظم عمومی و سایر مقررات مربوط در حکم تعیین می¬شود.
در مورد این¬که آیا می¬توان به اجرای حکم شلاق در ملأ عام حکم نمود یا نه؛اداره حقوقی قوه قضائیه نظری مشورتی ارایه داده است که تعزیر در ملأ عام را جایز نمی¬داند.
اداره حقوقی در نظریه ۷/۶۲۴۱ مورخ ۶۴/۱۱/۱۹ اعلام می‌نماید:
در تعزیرات فقط وقتی دادگاه می‌تواند حکم به اجرای شلاق در ملأ عام بدهد که قانون چنین اجازه¬ای را صریحا داده باشد؛ زیرا زدن شلاق یک مجازات است و اجرای آن در ملأ عام که مستلزم هتک حیثیت مضروب می¬شود مجازاتی دیگر است که بدون وجود قانون جایز نیست.[۳]
نحوه اجرای شلاق
در تبصره ماده ۲۹۳ آ.د.ک، قانون¬گذار چگونگی اجرای حکم شلاق را بر اساس آیین نامه¬ای دانسته است که توسط وزیر دادگستری تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید. آیین نامه مزبور تحت عنوان آیین نامه اجرای احکام قصاص، رجم، قتل، صلب، اعدام و شلاق در سال ۱۳۸۲ به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید.
آیین نامه مزبور در ماده ۲۹ بیان می¬دارد:
«اجرای حکم شلاق به وسیله نوار چرمی به هم تابیده به طول تقریبی یک متر و به قطر تقریبی ۱/۵ سانتی¬متر انجام می¬شود.
ضمنا مجازات شلاق چنانچه در فضای سرپوشیده باشد باید دمای هوای آن معتدل باشد و چنانچه در فضای باز اجرا شود نباید دمای هوا بسیار سرد یا بسیار گرم باشد. »
ماده ۳۰ آیین نامه اجرای حد شلاق از حیث شدت و ضعف ضربات را به ترتیب زیر اعلام می¬دارد:
«حد شلاق زنا و تفخیذ شدیدتر از حد شرب خمر است و حد شرب خمر شدیدتر از حد قذف و قوادی است و در بند ب ماده ۳۴ آیین نامه، نحوه اجرای شلاق¬های تعزیری را به صورت متوسط اعلام نموده است.»[۴]
مبنای این دو ماده روایتی است از پیامبر اکرم (ص) که فرمودند:
«الزانی اشد ضربا من شارب الخمر و الشارب الخمر اشد ضربا من القاذف و القاذف اشد ضربا من التعزیر.»[۵]
شلاق¬های حدی محکومین ذکور به نحو ایستاده اجرا می¬شود و در حد زنا و تفخیذ و شرب خمر در حالی است که پوشاکی غیر از ساتر عورت نداشته باشد و در حد قوادی و قذف از روی لباس معمولی اجرا می¬شود.
اجرای حد محکومین اناث نیز به نحو نشسته و با لباسی که به بدن آن ها بسته باشد اجرا می¬گردد.
شلاق تعزیری در حالتی که محکوم‌علیه بر روی شکم خوابیده باشد و پوشش او لباس معمولی باشد به پشت بدن به جز سر و صورت و عورت زده می¬شود.
از آن¬جا که نحوه اجرای شلاق و شدت ضربات در انواع شلاق‌های حدی و تعزیری متفاوت است لازم است آموزش¬های لازم به مأموران اجرای حکم داده شود و قاضی اجرا نیز علاوه بر حضور در صحنه اجرا، بر نحوه اجرا نیز نظارت نماید.[۶]
تحمل کیفر شلاق
نگاهی بر تحمل کیفر شلاق: با توجه به اینکه در این موضوع در کتابهای مرجع کمتر مورد بحث قرار گرفته است مکتوب حاضر بیشتر بر نظرات نویسنده و منابع محدود داخلی دلالت دارد. تازیانه یا شلاق یکی از انواع مجازات مصرح در قوانین مجازات اسلامی و تعزیرات میباشد.در این کیفر تعداد معینی ضربه شلاق به بدن محکوم علیه) جز نواحی سر وصورت و آلت تناسلی(وارد می گردد.معمولا شلاق به شکل یک نوار چرمی به هم تابیده بطول تقریبی یک متر و به قطر تقریبی ۵/۱ سانتی متر می باشد که بسته به نوع مجازات با شدت های مختلف زده میشود. انواع کیفر شلاق ، شلاق حدیدر این نوع براساس موازین فقهی تعدادضربات معین شده و پس از اثبات جرم بایستی اجرا شود. در صورت عدم تحمل کیفر امکان تبدیل آن به انواع دیگر مجازات وجود ندارد ،لکن نحوه اجرای حکم قابل تغییر است. نظیر حد شرب مسکرکه۸۰ضربه است. ماده ۹۴ قانون مجازات اسلامی : هرگاه امید به بهبودی مریض نباشدیا حاکم شرع مصلحت بداند که در حال مرض حد جاری شود یک دسته تازیانه یا ترکه که مشتمل بر صد واحد باشد ،فقط یک بار به او زده میشود هرچند همه آنهابه بدن محکوم نرسند. شلاق تعزیری در مجازات شلاق تعزیری معمولا سقف تعداد ضربه شلاق تعیین شده و در صورت اثبات جرم قاضی می تواندحکم به همان تعداد یا کمتربدهد.دراینجا امکان تبدیل کیفر شلاق به مجازات جایگزین ویا تغییر نحوه اجرای حکم وجود دارد. نظیر مجازات تصدیق نامه خلاف واقع )غیراز گواهی پزشکی(که مجازات آن تا۷۴ضربه شلاق یا جزای نقدی تعیین شده است. ماده۲۸۸ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب در امور کیفری مجازات شلاق تعزیری در مواردزیرتا رفع مانع اجرا نمی شود:
الف-زنی که درایام بارداری یا نفاس یا استحاضه باشد
ب-زنشیرده در ایامی که طفل وی شیرخواراست،حداکثر به مدت دو سال
ج-بیماری که به تشخیص پزشک قانونی یا پزشک معتمد دادگاه اجرای حکم موجب تشدید بیماری یا تاخیردربهبودی اوشود.دراین موردچنانچه امیدی به بهبودی بیمار نباشد یا دادگاه مصلحت بداند یک دسته تازیانه یا ترکه مشتمل برتعدادشلاق که مورد حکم قرارگرفته است تهیه ویک باربه محکوم علیه زده میشود.
د-درمواردی که تبدیل مجازاتی به مجازات دیگربرابر قانون لازم باشد مجازات اولی تا اتخاذتصمیم ازطرف دادگاه اجرا نخواهد شد.

فایل کامل این تحقیق ۱۸ صفحه بصورت ورد WORD مرتب و فونت بندی شده می باشد.
در تمامی ساعات شبانه روز >> پرداخت آنلاین و دانلود آنلاین پروژه